De laatste tijd heb ik met verschillende liefhebbers van goede moderne muziek gepraat over de muziek van Robert Fripp, en ik heb gemerkt dat weinig mensen het concept 'Frippertronics' kennen. (Als je niet van muzikale experimenten of experimentele muziek houdt, kun je nu ophouden met lezen.)
Wikipedia zegt: Frippertronics is een tape-delay systeem dat zijn oorsprong vond in de elektronische muziekstudio's van de jaren '60. Het is voor het eerst te horen in werken van bijvoorbeeld componisten als Terry Riley en Pauline Oliveros. Frippertronics werd bekend bij een groter publiek door het gebruik ervan door met name Robert Fripp, samen met Brian Eno in de ambientmuziek en met King Crimson in de rockmuziek in de jaren '70 en '80.
Dat klinkt natuurlijk redelijk abstract, vandaar dat ik hier een oud filmpje (1979) neerzet:
Wat Fripp hier laat horen is een aardig voorbeeld, maar enkele jaren later heeft hij een cd uitgegeven (Let the Power Fall) waarop uitsluitend Frippertronics-muziek te horen is. Die cd heeft een diep meditatief gehalte - niet het soort meditatieve muziek waarbij je neigt in slaap te vallen maar het soort waarvan je wakker blijft.
Frippertronics was een analoog systeem en Fripp heeft de boel met de intrede van het digitale tijdperk gedigitaliseerd naar 'soundscapes'. Daar is een Engelstalig Wikipedia-artikel over geschreven, waar o.a. dit in staat:
--
Fripp states that Soundscapes: "has the aim of finding ways in which intelligence and music, definition and discovery, courtesy and reciprocation may enter into the act of music for both musician and audience".
Because Fripp has also stated that the intent is for active listening by the audience, it can be argued that Soundscapes may not be considered as a type of ambient music, as it is sometimes described.
The performances are improvised; they can be quite loud, lengthy, dramatic, soothing, eerie, and possibly alarming.
--
Zoals je kunt zien heeft Fripp de neiging een redelijk intellectuele opstelling in te nemen als het over deze muziek gaat. Al met al is 'possibly alarming' wel een goede typering voor bepaalde stukken. In de soundscapes is veel ruimte overgelaten voor improvisatie maar juist tijdens het beluisteren van die improvisaties merk je dat alles naar alle kanten gaat. Het is dan ook, zoals hij zelf al zegt, geen 'ambient'-muziek, al zal je dat bij het beluisteren van de muziek de eerste minuten vaak wel denken.
Er zijn cd's met de soundscapes verkrijgbaar maar als je vooralsnog alleen nieuwsgierig bent, is het misschien verstandiger eerst eens wat podcasts te beluisteren. Daarvoor kun je terecht in de iTunes Store (zoek naar 'DGM Live Hot Tickles'), of op deze site.
We hebben hier een voorbeeldmuziekje van de cd Let The Power Fall neergezet (rechtsklikken, Opslaan als; 10 MB, 10 min.). Oordeel zelf.
