20 november 2025

Elly, pagina 15, foto 1 en 2

Twee foto van een klein meisje in een fotoalbum
[Zonder bijschrift]
Twee buitenopnamen van Alice, ca. 1932–1934 (identificatie en datering onder voorbehoud natuurlijk; het zijn educated guesses). De foto’s zijn vermoedelijk gemaakt met een draagbare rolfilmcamera en afgedrukt via het zilvergelatineproces. Deze opnamen weerspiegelen ook de technologische vooruitgang binnen het familiealbum.

De linkerfoto kan op mat papier zijn afgedrukt, wat het beeld zachter en diffuser maakt. De rechterfoto is vermoedelijk afgedrukt op glanzend zilvergelatinepapier, wat de donkere tinten versterkt en een dieper zwart oplevert.

In de hand van de baboe¹ zien we trouwens een van de weinige tekenen van de andere kant van de koloniale medaille.
Detail van foto rechts op de pagina van het fotoalbum
1 “Het woord baboe (afkomstig van het maleis ‘mbah iboe’, kindermeisje) wordt tegenwoordig niet meer gebruikt. De Indonesiërs geven de voorkeur aan ‘pembantu’, waarschijnlijk vanuit een poging te breken met het koloniale verleden. Het woord pembantu is in het Nederlands taalgebied echter onbekend. Ook het woord ‘djongos’ (huisbediende, loopjongen), afkomstig van het Nederlandse ‘jongen’ is in ongerede geraakt. Woorden als ‘baboe’, ‘djongos’, ‘kokkie’ en ‘mandoer’ zijn echter onlosmakelijk verbonden met de huiselijke samenleving van het vooroorlogse Indië, en kunnen niet met terugwerkende kracht worden vervangen door modernere versies, al was het alleen al om het feit dat de taalgrens in veel gevallen barriëres opwerpt.” 
Java Post, 28 juni 2020, commentaar bij het artikel Ze noemen me baboe.

Elly, pagina 14, foto 2

Foto van moeder (rechts) met kind.
7½ maand
Deze foto is bijna een herhaling van de scène die we zagen bij Moedertjes verjaardag, 7½ maand. En net als bij die opname lijkt ook hier een deel van de foto te zijn weggeknipt. Maar net als bij die andere foto mag deze er zeker zijn. Juist bij dit soort scherpe, sprekende close-ups hoop je dat er ooit iemand is die denkt: dat gezicht komt we wel heel erg bekend voor.