Kunst in Arnhem
Geïllustreerd maandschrift voor
Kunst en toegepaste kunst
In stad en land
Afl. 1
Jaargang 1919
Uitgave van de Arnhemse kunstkring
--
Huize "De Lange Hut" te Arnhem.
"De Lange Hut" werd gebouwd in het eerste oorlogsjaar; een gevelsteen vermeldt: Augustus—November 1914. De ligging op de ruime, open heide aan den rand van een dennenbosch, dat den noordelijken hoek vult tusschen de Amsterdamschen- en den Koningsweg, stelde aan den bouw haar bijzonderen eischen. Ook de bestaande gebouwen op het terrein: een boerderij met annexen, welke werden verbouwd en ingericht tot het moderne gebruik van koetshuis en autogarage, moesten daarop van invloed zijn; te meer waar deze aan de oprijlaan gelegen, kort bij het woonhuis, bij aankomst den eersten indruk zouden geven van de, als één geheel te beschouwen, bebouwing.
De oprijlaan gaat tusschen deze voorgebouwen dòòr, over het vroegere boerenerf, dat nu aan de derde zijde afgesloten door nieuw gebouwde paardenstallen, het karakter van een stalplaats heeft gekregen. Van hieruit voerde vroeger een oude laan van onze bekende knoestige Veluwsche beuken door het dennenbosch heen naar de open heide, thans echter naar het voorplein van het woonhuis, dat opzettelijk met zijn gevel en zijvleugels en cirkelvormige inplanting het vèrgezicht totaal afsluit.
De bedoeling hiervan is duidelijk. Hoe verheffend het onbelemmerde uitzicht over de eindelooze Kemperheide ook moge zijn, als tegenstelling voelt men de behoefte aan de intimiteit en geslotenheid van een beperkte ruimte, waarin alle menschelijk maaksel zich niet noodwendig behoeft te verliezen in de oneindigheid. Hier, aan dit voorplein, waar kleinere afmetingen spreken als aan de achterzijde van het huis, was de voorgeschreven schaal der vormen ook een andere. Hier konden door vèr overstekende daken ter weerszijden van de middenpartij, de diepe schaduwen en de intimiteit gevonden worden die men hier zoekt. Breede houten banken onder de vensters, zijn hier vanzelf op hun plaats. Rondom het voorplein bloemenranden binnen de beperkingen van geschoren palmhaagjes en evenzoo in het midden van het plein om den waterput, verdeeld in vier bassins, twee hooge en twee laage, voor het drenken van paarden en honden. — Met de mogelijkheid van ruiterbezoek in deze streek valt rekening te houden. — Hier aan het voorplein is getracht met eenvoudige middelen een aangename sfeer te scheppen van verzorgden eenvoud. Rondom het geheele huis is een straatje gemetseld van berggrint, om het water op te vangen, dat van de rieten daken druppelt. Bij de inspringende gedeelten langs de houten banken, groeide dit straatje aan tot grooter breedte. Een patroon van zwarte en roode steentjes in witten fond, kan u doen verbeelden te rusten op een weelderig Perzisch tapijt of kostelijk mozaïk. Het is een toepassing zooals deze dikwijls wordt aangetroffen bij boerenwoningen in de streken, waar dit materiaal overvloedig in den bodem wordt gevonden. Wij allen kennen de straatjes en stoepen van "kinderhoofden" tusschen en langs de boerderijen, waaraan soms wat meer zorg wordt besteed, als het gaat om een stoepje voor de huisdeur of ingang van den gast. Daar worden de steentjes kleiner, gesorteerd (in kleuren) en vinden wij sierlijke patronen voor rand- en middenversieringen. Het is hier hetzelfde in ruimer en weelderiger toepassing.
De lange achterzijde, welke zich naar het wijde Zuid-Westen keert, vraagt — in tegenstelling met de architectuur aan het voorplein — om grooter vormen en rustiger omtrek der dakvormen. De hooge middenpartij, waarin de groote woonkamer als centrum van bewoning is gelegen, geeft hier den nadruk. In deze middenpartij vonden op de zolderverdieping nog enkele logeerkamers een plaats. Overigens liggen — dienstbodenkamers uitgezonderd — alle vetrekken gelijkvloers. Een gang van ruim 29 meter lang en 2,5 meter breed, ruim genoeg dus om als hal te meubileren, loopt langs den voorgevel. Alle vertrekken komen daarop uit. De 7,5 x 7,5 meter groote woonkamer met een ruime nis, waarin de gemetselde open haard met bekleeding va antieke paarse tegels geplaatst is, vormt het midden van het grondplan; rechts daarvan de eetkamer met een loggia aan de zijde van de zonsondergangen, des zomers als open-air dining room in gebruik. De dienkamer vormt den overgang tot de keukenafdeling. Links van de woonkamer de slaap- en badkamers, met in den uitersten hoek van den linker-vleugel de heerenkamer; het eenige vertrek dat ter wille van het overzicht over de plaats een venster op het voorplein heeft. Vòòr het breede bloementerras aan den achtergevel, ter weerszijden overgaande in een beplanting van vaste planten en bloeiende heesters, ligt een rechthoekig grasveld. Het geheel, afgesloten door een hoogen aarden wal, de eenig denkbare afsluiting welke op de heide niet détoneeren zal. Voorts liggen tusschen den Zuidgevel en het bestaande bosch de geplaveide rozentuinen en aan den Noordgevel de keukenplaats; beide vanaf het voorplein te bereiken.
Door de groote frontbreedte is van den voorgevel geen overzichtelijke foto te maken, waarom wij hierbij een penteekening reproduceeren. Zij geeft een nauwkeurig beeld van de werkelijkheid.
W.J GERRETSEN, Architect.
