Stilo, pagina 14, foto 1

Portret van een onbekende vrouw

We zien een busteportret van een zorgvuldig geklede vrouw, haar haar stijlvol opgestoken. Ze draagt een donkere jurk met een rozenmotief en een eenvoudige halsketting die het geheel ingetogen completeert.

De kabinetkaart roept door zijn lichte toon de sfeer op van een Japanse prent. In de loop der jaren is de foto verweerd tot zachte, geelbruine tinten. Het vignet en het vergeelde karton vormen samen een licht en fragiel geheel, met rechtsonder het bescheiden rode stempel dat het beeld afrondt.

We kunnen vermoeden hoe het er in nieuwstaat moet hebben uitgezien, maar juist de sporen van de tijd hebben dit portret een extra dimensie van zachtheid en waardigheid gegeven.

De naam onder de foto is:

Alb. Voisard
VI. Mariahilferstr. 89
Im Garten

De achterkant van het karton is blanco, behalve een handgeschreven nummer 34617 in potlood.

Albert Voisard (1862–1932) is een van de weinige Weense fotografen met een eigen Wikipedia‑pagina (Duits). Het lijkt erop dat Voisard vanaf 1894 actief was op dit adres. Hij was gespecialiseerd in kinderfotografie, maar dit portret bewijst dat hij heel wat meer in zijn mars had. De Wikipedia-pagina bevat nog veel informatie voor geïnteresseerden, maar voor ons doel is dit voldoende.

Wie de vrouw was, en wat het nummer op de achterkant betekent, zullen we waarschijnlijk nooit weten. Maar deze momentopname is nu in elk geval vereeuwigd.

Stilo, pagina 13, foto 1

Portret van onbekende man

Op deze kabinetfoto zien we een busteportret van een gedistingeerde, wat oudere man met grijs haar, een puntige snor en een volle sik. Zijn wangen zijn gladgeschoren en hij is netjes gekleed. De foto heeft een sterk lichtvignet, kenmerkend voor deze fotograaf en een verschijnsel dat we sowieso vaak zien in deze periode.

Rechts onder de foto staat:
Emil Preim
Floridsdorf

Op de achterzijde zien we een jugendstilafbeelding, zoals we die al bij verschillende kabinetfoto’s van Emil Preim zijn tegengekomen. Zie bijvoorbeeld pagina 7, foto 3 voor meer informatie.

Stilo, pagina 12, foto 1

Portret van onbekend gezin
Op deze kabinetfoto – de enige foto op deze pagina van ons album – zien we een gezin dat een duidelijke pose heeft aangenomen. Deze opstelling zie je nog steeds vaak, bijvoorbeeld bij heden­daagse televisie­series waarin voor marketing­doeleinden een overzichts­opname van alle hoofdrolspelers wordt gemaakt. Iedereen lijkt in zijn eigen wereld te vertoeven: vader kijkt naar links, moeder naar rechts. De zoon lijkt het meest op zijn gemak en kijkt recht vooruit. De dochter leek dat ook van plan te zijn, maar haar blik is toch afgedwaald. Niet één universum, maar vier.

Alle gezinsleden zijn speciaal voor de gelegenheid gekleed: de staande vader en zoon in pak (de jongen in kniebroek) met corsage en iets dat op een horlogeketting lijkt, de zittende moeder en de staande dochter in nette blouse en rok. De pose is aangenomen vóór een studiogordijn en op een bontvel.

Onder de foto staat:

Johann Dastl
Wien XXI.
Überfuhrstr. 15
Filiale Auersthal
Bahnstr. 160

Op de achterkant zien we onder een fantasiewapen met de initialen JD:

Fotografisches Atelier
Johann Dastl
(Floridsdorf)
Wien XXI.
Überfuhrstr. 15
Bei der Jedleseeer Kirche.

Filiale: Auersthal
Bahnstrasse 160.

Vergrösserungen und Verkleinerungen nach jedem Bilde.
Die Platte bleibt für Nachbestellungen aufbewahrt.

(Lithograf: Bernh. Wachtl, Wien)

Wat kunnen we met deze informatie?

De kaart toont een standaard­lay‑out van Bernhard Wachtl, die veel voor Weense fotografen drukte (vaak rond 1890‑1910).

Floridsdorf werd in 1904/05 officieel het 21e district van Wenen. Het gebruik van ‘Wien XXI’ helpt dus bij het dateren: de kaart is van ná die inlijving.

Auersthal (Neder-Oostenrijk) als filiaaladres suggereert dat Dastl actief was in de regio en niet alleen in de stad.

Maar:

Dastl komt niet in de Lehmann-adresboeken voor (mogelijk een klein of kortlopend atelier, of onder een andere spelling zoals Döstl of Dostal).

Regionale ateliers werden vaak niet volledig opgenomen in de Weense lijsten, zeker niet als er een filiaal buiten de stad was.

Eigenlijk komen we niet veel verder. Wat kunnen we doen? De mensen op de foto hebben in elk geval bestaan. We gaan ervan uit dat Johann Dastl ook heeft bestaan. Daarom plaatsen we deze informatie in de hoop dat iemand er ooit iets aan heeft.