Stilo, pagina 11, foto 3

Portret van onbekende man

Deze kabinetfoto toont een ovaal uitgesneden portret van een oudere man. Het is een beeld zonder franje. De man draagt een overhemd met das en daaroverheen een donkere overjas. Hij kijkt recht in de camera.

De achtergrond is egaal. Onder de foto staat geen naam van een fotograaf. De achterkant van de foto is egaal zwart.

Stilo, pagina 11, foto 2

Foto van onbekende man en kind

We zien een portret van een onbekende zittende man met een kind op schoot, waarschijnlijk een jongen. De man draagt een uniform met een medaille, en het kind lijkt zich in bijpassende stijl te hebben gekleed.

Onder de foto zien we in goud een getekende harp, met links en rechts de woorden Visite en Portrait.

De medaille is vrijwel zeker een Oostenrijks-Hongaarse onderscheiding met het monogram van Franz Joseph I, waarschijnlijk een variant van de Zivil-Verdienstmedaille. Sommige militair-maritieme en ook bepaalde jubileummedailles hebben evenwel een vergelijkbare ophanging en kunnen op civiele varianten lijken.

Het uniform is vermoedelijk dat van een staatsbeambte (spoorwegen/post/douane) en niet dat van een militair: de platte rechte pet met band, de sobere knopenrij en kraag, en de borstzakken met hun knoopopstelling passen beter bij burgerlijke staatsdiensten.

De achterkant van de foto toont een fraaie illustratie van drie cherubijnen met elfachtige vleugels die bezig zijn met een camera en het ontwikkelen van foto’s, met daaronder in krulletters het woord Souvenir.

Bij een zoektocht naar de herkomst van deze afbeelding kwam ik terecht op de eerder genoemde site Typopassage, waar ik al eens bruikbare informatie heb gevonden. Op een van de pagina’s vond ik een soort oerversie van de afbeelding, vervaardigd door Bernard Wachtl in de geschatte periode 1900-1910 (zie hieronder).

Onze versie is iets meer gestileerd, of uitgewerkt zo je wilt, maar de verschillende onderdelen zijn duidelijk herkenbaar. Ik plaats een kopie van deze versie in dit artikel, maar houd er rekening mee dat die afkomstig is van typopassage.com en hier alleen wordt getoond voor vergelijkingsdoeleinden.

Stilo, pagina 11, foto 1

Foto van onbekende vrouw
We zien een fraai portret van een onbekende vrouw in zwarte kleding met pofschouders. Het haar is naar achteren gekamd en lijkt in de nek te zijn samengebonden met een strik van kant of een vergelijkbaar materiaal. De foto is zo scherp dat, na inzoomen, fijne rimpeltjes op het voorhoofd zichtbaar worden.

Onder de foto zien we in het midden een bekroond, door griffioenen geflankeerd wapenschild met initialen, met links en rechts daarvan:

J.K. Schmidt
II. Wintergasse 17.
u. Wallensteinstr. 23.

Op de achterzijde zien we hetzelfde wapenschildje en de tekst:

Atelier J.K. Schmidt
Wien
II. Wintergasse 17
Wallensteinstr. 23
Brigittenau

Die Platten bleiben für Nachbestellungen aufbewahrt.
Vervielfältigung vorbehalten.

Platten No. ..........
--1897--

(Lith. K. Krziwanek, Wien)

Op sagen.info vinden we:
Schmidt, Johann Konrad, (1841-1904)
Ortsschulrat und Hausbesitzer in der Brigittenau, betreibt ein Atelier in der Wintergasse 17 und eine Filiale XX, Wallensteinstraße (ab 1897).

Oftewel:
Schmidt, Johann Konrad (1841-1904)
Plaatselijk schoolraadslid en huiseigenaar in de Brigittenau, runt een atelier in de Wintergasse 17 en een filiaal in het 20e district, Wallensteinstraße (vanaf 1897).

Op online marktplaatsen zijn veel foto’s van dit atelier te vinden, dus obscuur is het bepaald niet te noemen.

Stilo, pagina 10, foto 3

Foto van onbekende vrouw en man
We zien een kabinetfoto van een zittende vrouw (links) en een staande man. De man legt zijn rechterhand op de rug van de vrouw; zijn linkerhand rust losjes op een tafel. Beiden zijn donker gekleed. De vrouw draagt een hoofddoek en de man een lange jas tot kniehoogte. Als we de blik wat naar beneden richten, zien we dat vloer en wand een wat onafgewerkte indruk maken. Mogelijk gaat het om een tijdelijke studiosetting, wat ook de aanwezigheid van buitenkleding zou kunnen verklaren.

De man heeft een indrukwekkende snor. Mede door de plaatsing in het album (op één pagina met de twee vorige foto’s), en door de haarlijn van de vrouw, die overeen lijkt te komen met die van de dame op de vorige foto, zouden we geneigd kunnen zijn te denken dat dit dezelfde twee mensen zijn op latere leeftijd. Uiteraard moeten we er wel voor waken te snel conclusies te trekken.

Opvallend is verder dat er iets met de ogen van de vrouw aan de hand lijkt te zijn (zie de uitsnedes hieronder).

Onder de foto staat:

A. Wech
Fotograf
Brünn

De achterzijde van de foto is deels tweetalig (Tsjechisch en Duits). We lezen:

Photographisches Atelier
A. Wech
v Brně | Brünn
Silnicni ulice č. 91 | Strassengasse No. 91

Die Platten bleiben für Nachbestellungen aufbewahrt | Plotna se pro další objednávky uschová.

(Lithograaf: R. Türkel, Wien, VII)

De Tsjechische stad Brno (waar het hier dus om gaat) maakte van de oprichting van Oostenrijk-Hongarije in 1867 tot het uiteenvallen van het rijk in 1918 deel uit van de dubbelmonarchie. In die periode was Brno een belangrijk cultureel en economisch centrum binnen de regio Moravië. Na de val van Oostenrijk-Hongarije werd Brno onderdeel van de nieuw gevormde staat Tsjechoslowakije.

In een brochure van het Národní památkový ústav (NPÚ) staat dat fotograaf Anton Wech zijn onderneming in oktober 1893 liet registreren aan de Wawrastrasse. Zie hier voor een vergelijkbare CdV-achterkant met het adres Wawrastrasse 71 (tegenwoordig Hybešova).

De fotograaf was ook buiten Brno actief. Volgens dezelfde NPÚ-brochure werkte Wech ook in Vyškov.

Lithograaf R. Türkel is vooralsnog lastiger te traceren, maar zijn naam duikt in elk geval op in een tijdlijn naast bekende namen als Wachtl en Krziwanek (op de site Typopassage, Typography and Graphic Design Micro‑Museum).

Stilo, pagina 10, foto 2

Portret van onbekende vrouw

We zien een dame van middelbare leeftijd in hooggesloten zwarte kleding. Ze draagt geen oorbellen of halsketting. Haar haar is strak naar achteren gekamd en haar blik is onbestemd enernstig.

Onder de foto zien we links een bekroond wapenschild, geflankeerd door twee griffioenen, in het midden in krulletters de naam Bernh. Schneider en rechts in blokletters het adres Wien XIII. Linzerstr. 123.

De achterzijde is identiek aan die van de vorige foto. Mogelijk vormt deze foto een setje met die opname: in het album zijn de twee naast elkaar geplaatst, met de gezichten naar elkaar toe.

Stilo, pagina 10, foto 1

Portret van onbekende man
Deze carte de visite toont een goed verzorgde man met een net kapsel, een indrukwekkende snor met opstaande punten en een doordringende blik. Hij draagt een wit overhemd met opstaande boorden, een strik en een jasje.

Onder de foto zien we links een bekroond wapenschild geflankeerd door twee griffioenen, in het midden in krulletters de naam Bernh. Schneider en rechts in blokletters het adres Wien XIII. Linzerstr. 123.

Op de achterzijde zien we linksboven een wapenschildje met de initialen BS, en daaronder de tekst:

Bernh. Schneider
Photographisches Atelier
Wien
XIII. Penzing
Linzerstrasse 123

Die Platte bleibt für Nachbestellungen aufbewahrt.

(Lithograaf: Bernh. Wachtl, Wien)

Keine Datensätze gefunden

Bij deze fotograaf moet ik de handdoek in de ring gooien. De naam is op dit moment in geen enkel overzicht te vinden en ook de reguliere zoekmachines en Europeana leveren niets op. Als ik op het adres zoek, vind ik wel treffers in Oostenrijkse krantenarchieven, maar dan blijkt het pand steeds in gebruik te zijn door mensen met andere namen. Ook Wien Geschichte Wiki geeft niet thuis bij Linzerstrasse of Linzer Straße 123.

Deze foto vormt mogelijk een setje met de volgende foto.