‘Onze mensen dienen zodanig geselecteerd te worden dat hun persoonlijkheid ondergeschikt is aan onze belangen. Dit houdt niet in’, had hij eraan toegevoegd, ‘dat zij onder moeten gaan in een nummersysteem. Essentieel is dat ze zich onze instelling eigen maken en die ook in hun eigen leven toepassen. Zo blijven ze alert voor eventuele gevallen in hun kennissenkring. Zodra zij ervan overtuigd zijn dat hun door ons gevormd bestaanspatroon de enige juiste manier van leven is, zullen zij dit aan anderen overdragen.’
Bovenstaand citaat is niet afkomstig uit een intern memo van een groot bedrijf uit Silicon Valley maar uit Bever & Co van Johan Fredrik uit 1968. Dit boekje is gered uit een stapel oude boeken bij een kringloopwinkel en het blijkt zeer de moeite waard. Fredrik schrijft alsof hij dat al decennia doet, maar uit de tekst op de achterflap blijkt dat dit zijn debuut is.
Het eigen leven was belangrijk, alleen daarbij was men betrokken. De kunstenaar kroop als een verblinde in zijn eigen verbeelding rond en slaakte kreten van zielsverdriet, manifesteerde zich voor het hongerende en veeleisende publiek als een idool dat ’s avonds na de voorstelling zijn verdiensten uittelt en ineenzakt zodra hij zich onbespied waant. Hij kan zijn gevoelens immers beter onder woorden brengen, hoewel een ander precies hetzelfde voelt.
Op het internet is bijna niets te vinden over Fredrik. Een Google-zoekopdracht met de twee zoekstrings “Johan Fredrik” “Bever & Co” (tussen aanhalingstekens) levert zelfs maar twee treffers op. Zoeken naar alleen “Johan Fredrik” is haast ondoenlijk omdat legio Nederlanders door de eeuwen heen Johan Fredrik als voornamen hadden. Ook zoeken bij dbnl levert niets op, hoewel die site toch ontzettend veel informatie over de Nederlandse letteren bevat. Zoeken op “Bever & Co” levert een onverwacht hoog aantal bedrijven op die ook echt zo heten. Je zou bijna denken dat JF het erom gedaan heeft.Johan Fredrik - Bever & Co
1968, Uitgeverij Contact, Amsterdam
Uit de serie ‘Auteurs van de tweede eeuwhelft’