Soms vind je een pareltje in een oud tijdschrift, zoals een artikel over David Octavius Hill in een maandblad uit 1931. “Hij was een woelig mensch, deze David, die in 1802 als zoon van een boekhandelaar in de oude Schotsche koningsstad Perth geboren werd.” En we jassen gelijk een “20e eeuwsch pendant van deze midden-19e eeuwsche portretten” in het artikel: studie van H. Berssenbrugge, Den Haag. Twee vliegen in één periodiek.
Ons eigen tijdschrift
Uitgave: C.J. van Houten & Zoon, Weesp
Maart 1931
Op de site van de Koninklijke Bibliotheek is het volgende te lezen over dit tijdschrift:
In de selectie van tijdschriften is Ons eigen tijdschrift een vreemde eend in de bijt. Het blad was niet in de winkel te koop en het was ook niet mogelijk om een abonnement af te sluiten. Het tijdschrift was het geesteskind van D.J. van der Ven, de eerste hoofdredacteur. Hij liep al langere tijd rond met het idee voor een populair maandblad,
‘waarin de goede geest van Nederland woont en waarin kunstenaars, geleerden, deskundigen en intellectueelen zich te zamen tot ons richten om dit ontwikkelingen schoonheid te brengen in velerlei vorm en het daardoor rijker en gelukkiger te maken.’
In eerste instantie krijgt hij zo’n blad niet van de grond, omdat geen enkele partij in het idee wil investeren. De bekende chocoladefabriek C.J. van Houten & Zoon te Weesp wil dat wel. Het bedrijf grijpt de mogelijkheid aan op een subtiele manier reclame maken voor hun cacaoproducten. De firma gaat het blad uitgeven en draagt de kosten.
Het eerste proefnummer van Ons Eigen Tijdschrift komt uit in november 1922. Op de cacaoproducten worden couponnen gedrukt. Iedereen die genoeg bonnen bij elkaar gespaard heeft kan een tijdschrift aanvragen. In de jaargang 1933 is een overzicht te vinden:
Goud-etiket | Bruin-etiket |
1 bon uit een pondsbus | 2 bons uit halfpondsbussen |
5 bons uit onsbusjes | 1 bon uit een kilobus |
2 bons uit pondsbussen | 4 bons uit halfpondsbussen |
10 bons uit onsbusjes |
Het is opvallend dat Van Houten & Zoon zelf geen advertenties in het blad plaatst. Ook verschijnen er geen artikelen over cacao of andere vormen van sluikreclame. In het omslag staan wel advertenties van andere partijen. Vele bekende Nederlandse geleerden, schrijvers en kunstenaars werken voor het tijdschrift. Zo leveren onder andere A.F.J. Portielje, Felix Timmermans en Rie Cramer, Eelco M ten Harmsen van den Beek bijdragen aan het blad. De artikelen behandelen de Nederlandse literatuur, kunst, steden en natuur. Er is ook een vaste rubriek 'Voor onze kinderen' waarin sprookjes, liedjes en spelletjes staan.
Het laatste nummer van Ons eigen tijdschrift verschijnt in december 1933. Niet omdat Van Houten stopt met het uitgeven van tijdschriften. In het decembernummer legt de redactie uit waarom verandering nodig is:
Maar een nieuwe tijd stelt nieuwe eischen en wij schrikken voor die nieuwe eischen niet terug. Integendeel; overtuigd, dat achter de wolken tóch de zon schijnt en dat die zon op een oogenblik móet doorbreken, hebben wij voor de toekomst van „ Ons Eigen Tijdschrift" groote nieuwe plannen gemaakt. Het tijdschrift veranderd zo van vorm dat er ook voor een nieuwe titel is gekozen: Van Houten’s Eigen Tijdschrift.
Dat in de nieuwe titel op een minder subtiele manier reclame wordt gemaakt zal voor de fabrikant geen gelukkig toeval zijn.