30 maart 2025

Moterys prie jūros, 1, Stanionis Vytautas

Moterys prie jūros, 1 (Vrouwen aan zee, 1), een foto zonder jaartal van de Litouwse fotograaf Stanionis Vytautas
Stanionis Vytautas, via Lietuvos muzieju kolekcijos

Teekenaars

[Dit artikel is onderdeel van een reeks. Als je hier klikt, zie je alle artikelen op een rijtje.] 

“Ook de technici bekleedden in het kamp een bevoorrechte positie, de technici en de teekenaars. Zij beschikten over wat gereedschap en hadden in leege benedenhuizen simpele werkplaatsen en ateliers ingericht. Tot de taak van de technici behoorde het onderhoud van de woningen en het vervaardigen van de voorwerpen die in het kamp noodig waren, terwijl de teekenaars eenvoudige landschappen en stillevens moesten vervaardigen die door de kunsthandels in de stad verkocht konden worden.” 

Uit: De dood zit op het vinkentouw (pag. 49), Niels Jacob van Heerne


Toen ik het bovenstaande stukje las, moest ik denken aan een tekening die ik ooit uit de nalatenschap van mijn grootouders heb gekregen. Ik had die tekening al eens online gezet. Mijn grootvader was blokcommandant in Kamp Duindorp, en een flink aantal geërfde spullen had met het kamp te maken (zie hier).

 
Tekening Snellinckx 1945, Duindorp

Over de ‘teekenaar’, J. Snellinckx, kon ik toentertijd niets vinden. Tegenwoordig wel, zie bijvoorbeeld hier (zelfde handtekening op het schilderij als op de tekening). We moeten hier natuurlijk wel in het midden laten of het hier om een geïnterneerde of om een bewaker gaat. 

Als ik het goed heb, zien we op de tekening een van de poortjes van de Zeezwaluwhof in Duindorp. Ik ben laatst nog eens gaan kijken, maar aan de hand van de tekening kan ik echt niet bedenken welke van de poorten het is. Hieronder zie je twee foto’s vanaf de Houtrustweg, maart 2025.
Poort Zeezwaluwhof vanaf Houtrustweg, Duindorp
Poort Zeezwaluwhof vanaf Houtrustweg, Duindorp
Overigens vond ik ooit in het Haags Gemeentearchief een foto van het dichtmetselen van de Zeezwaluwhof in 1945. Die foto had ik destijds al eens gepost, maar ik kan de oorspronkelijke versie in het archief niet meer vinden (de oude link werkt niet meer). Daarom, bij wijze van herhaling, nogmaals hier.
Zeezwaluwhof, Duindorp, dichtmetselen van de poort naar de Zeezwaluwstraat (1945)

Šventinė nuotaika 2 (1984), Rakauskas Romualdas

Šventinė nuotaika 2 (Feeststemming 2), een foto uit 1984 van de Litouwse fotograaf Rakauskas Romualdas
Rakauskas Romualdas, via Lietuvos muzieju kolekcijos

26 maart 2025

Venus Chillout von Paste in Place

Ansichtkaart via Postcrossing: Venus Chillout von Paste in Place
Soms ontvang je via Postcrossing een kaart waarvan je denkt: ja, dat is gewoon erg goed bedacht en gedaan. Dit is er zo eentje. Met dank aan Georg495 uit Duitsland.

25 maart 2025

De dood zit op het vinketouw: eerste versus tweede druk

[Dit artikel is onderdeel van een reeks. Als je hier klikt, zie je alle artikelen op een rijtje.] 

Toen ik voor het eerst las over het boekje De dood zit op het vinketouw, ben ik op zoek gegaan naar een fysiek exemplaar, maar dat bleek een stuk lastiger dan gedacht. Zoals ik al eerder schreef, heeft de site van Hans Paijmans me goed op weg geholpen, en daar ontdekte ik ook scans van het boek. Het daar gepresenteerde exemplaar blijkt de tweede druk te zijn. Totaal tegen de verwachting in is het me toch gelukt om een exemplaar van de eerste druk te bemachtigen

En er blijken verschillen te zijn tussen de twee versies. Zo heeft het omslag van de tweede druk een andere kleur dan dat van de eerste druk, zie hieronder.
De dood zit op het vinketouw, omslag eerste druk
De dood zit op het vinketouw, omslag tweede druk
Boven zie je de eerste druk, daaronder de tweede druk. De foto’s van de tweede druk hierboven en hieronder zijn afkomstig van de site van Hans Paijmans, terwijl de foto's van de eerste druk door mijzelf zijn gemaakt. De kleurverschillen zijn duidelijk zichtbaar. Waarschijnlijk zijn er een andere drukkerij en boekbinderij gebruikt. Zie ook het eerste artikel in deze reeks.

Een andere afwijking is dat in de tweede druk een afbeelding is opgenomen vóór het titelblad. Zie hieronder voor een vergelijking tussen de eerste en de tweede druk.
De dood zit op het vinketouw: titelblad eerste druk
De dood zit op het vinketouw: titelblad tweede druk met afbeelding links
De dood zit op het vinketouw: afbeelding in tweede druk die niet aanwezig is in de eerste druk
Op het eerste gezicht lijken dit de grootste verschillen. Om te achterhalen of er ook tekstuele aanpassingen zijn, zou ik beide versies naast elkaar moeten leggen – een klus die nu iets te ver voert. Misschien als ik ooit echt een paar dagen niets te doen heb.

Jezus Chitstus

Heilig Hart-beeld met prijssticker met de tekst 'Jezus Chitstus'
Gespot bij een kringloopwinkel, maart 2025.